KONKURS LITERACKI dla młodzieży i dorosłych inspirowany śląskimi legendami  

Opis konkursu:

Dawno temu, pośród Ślązaków, żyły magiczne istoty… Ukrywały się w piwnicach, lasach, wśród łanów zbóż… Jedne budziły lęk, inne potrafiły sprzymierzyć się z ludźmi. Spośród nich szczególnie chcemy zwrócić Waszą uwagę na Meluzynę, Południcę oraz Muzykalnego Diabła.

Wybierz jednego z tych niezwykłych bohaterów i wciel się w jego postać. Opowiedz w pierwszej osobie: jak mógł wyglądać dzień tej istoty? Co najbardziej ją drażniło lub niepokoiło? Czy była tylko postrachem, czy może skrywała w sobie tęsknotę lub inne, mniej oczywiste uczucia?

Daj się ponieść wyobraźni i pokaż, jak naprawdę mogło wyglądać życie śląskich widziadeł!

Meluzyna – „Według podań ludowych, Meluzyna była niegdyś piękną kobietą, która za swą pychę, grzechy i brak troski o własne dzieci została wypędzona na nędzę i słotę. Odtąd błąka się po świecie szukając spokoju, a jej nadejście zawsze zwiastuje porywisty wiatr lub deszcz.

Słysząc ją, należało szybko otworzyć okno i rzucić na wiatr szczyptę mąki lub soli, by mogła nimi nakarmić swoje zgłodniałe dzieci.”

Południca (Połednica) – „Demon ten pojawiał się w okresie dojrzewania zbóż, najczęściej w samo południe. Południce były różnie opisywane, przeważnie jako kobieta odziana w białe lub błękitne szaty z chustką zawiązaną pod szyją, która nie reagując na nic idzie przed siebie. Południca zjawiała się zwykle w pierwszej popołudniowej godzinie, najczęściej w bezchmurne i gorące dni.

Jeśli była bardzo zła, wtedy dusiła ludzi, skręcała im karki, łamała ręce i nogi. Czasem zaś tylko straszyła, a tych, którzy nie mieli przy mocnym słońcu nakrycia głowy, przyprawiała o ból nie do wytrzymania.”

Dioboł – „Według śląskich wierzeń diabła można rozpoznać po nogach zakończonych kopytami, rogach na głowie i zapachu siarki. Czasem też kuleje, która to ułomność wywodzi się stąd, że spadając z nieba złamał nogę. Na ziemi może jednak przyjąć również każdą inną postać z wyjątkiem gołębia i baranka (atrybuty chrześcijaństwa). Najczęściej mieszka w starych spróchniałych drzewach lub piecach.”Diabły porywały dusze ludzi do piekła. Niektóre z nich, np. dioboł knurowski – kochały dźwięk skrzypiec… stąd wzięła się legenda o muzykalnym diable.

Fragmenty książki: „O dioble złośliwym i utopku życzliwym czyli legendy i wierzenia powiatu gliwickiego” 

Wciel się w wybranego stwora z powyższych i stwórz narrację do postaci w pierwszej osobie: jak mógł wyglądać ich dzień? Co go lub ją drażniło najbardziej? Czy był „tylko” straszny? Może za czymś lub za kimś tęsknił? Teksty powyżej to tylko inspiracje – jeśli znasz inne legendy lub podania na temat ich wyglądu, zachowań – wykorzystaj te, które bardziej do Ciebie przemawiają.

Wybrane teksty zostaną nagrane jako narracja w instalacji artystycznej: „Widziadeł”, czyli projektu video-artów, które staną się częścią Wizualnego Słownika Legend Śląskich.

Inspiracje można zaczerpnąć ze strony festiwalu: festiwalstraszkow.majstryimaszkety.pl

Regulamin konkursu:

Organizatorem konkursu jest Fundacja Majstry i Maszkety.

Czas trwania konkursu: od 12.07 do 7.09.2025 r.


Wydarzenie odbywa się w ramach programu Spójnik, który jest częścią programu Katowic i Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii jako Polskiej Stolicy Kultury 2027. Zrealizowano z udziałem środków finansowych z budżetu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. www.katowicegzm2027.eu

Regulamin konkursu